Istražni radovi

Lagani dinamički penetrometar (DPL)

O ispitivanju dinamičkim prodiranjem laganom sondom

Lagani dinamički penetrometar (DPL) se koristi za određivanje debljine slojeva tla, kontrolu i stupanj zbijenosti ili konzistencije tla te određivanje parametara čvrstoće i deformacije.

Općenito, maksimalna dubina do koje se može doći za ovu vrstu ispitivanja iznosi od 8,0 do 12,0 m, ovisno o zbijenosti ili konzistenciji tla.

Opis korištene opreme

Oprema za ispitivanje proizvedena je u skladu s normom DIN 4094, sa tehničkim specifikacijama u nastavku:

• Oprema:                                              Dinamičko prodiranje laganom sondom (DPL)
• Masa pripadajućeg utega:                 10,0 kg
• Visina pada utega:                              50,0 cm
• Masa opreme bez utega:                      6,0 kg

Procedura ispitivanja dinamičkim penetrometrom

Sa visine od 50,0 cm se pušta uteg mase 10,0 kg čime šipka sa sondom postepeno prodire u tlo.

Ispitivanje dinamičkim penetrometrom izvodi se brzinom od oko 15 do 30 udaraca u minuti, bez zaustavljanja, ako je moguće. Brzina udaraca minimalno utječe na ispitivanje u pijescima i šljuncima, ali utječe na rezultate u naslagama gline i praha.

Broj udaraca se računa za svakih 10,0 cm dubine prodiranja. Za pojedina ispitivanja u vrlo mekim tlima gdje se dubina prodiranja od 10,0 cm dosegne za 1 do 3 udarca ili za kruća tla u kojima dubina prodiranja od 10,0 cm nije dostižna, može se izmjeriti dubina prodiranja za određeni broj udaraca (<5 ili >50).

Obrada rezultata ispitivanja

Rezultate mjerenja možemo prikazati grafički:

• Apscisa – broj udaraca za svakih 10,0 cm dubine prodiranja
• Ordinata – dubina na kojoj se provodi prodiranje
• Ostali podaci – tip uređaja i karakteristike vrha sonde

Prilikom ispitivanja s različitim sondama (površinama vrha sonde) rezultati se međusobno mogu dovesti u vezu koristeći jednadžbu količine energije prodiranja unutar jediničnog volumena tla:

Korelacija rezultata DPL ispitivanja

Moguće je podatke DPL ispitivanja korelirati sa brojem udaraca dobivenih ispitivanjem standardnog prodiranja (SPT).

Rezultati se koreliraju preko izjednačenja energije prodiranja unutar jediničnog volumena tla.

Uslijed navedenog proizlazi da za dobivanje ekvivalentnog broja udaraca SPT-a, broj udaraca dobiven dinamičkim penetrometrom za prodiranje od 10,0 cm se mora pomnožiti sa 0,70 te se dobiva korelacija:

Navedenu korelaciju je potrebno koristiti sa posebnim oprezom te se preporučuje dodatna korelacija sa ostalim rezultatima istražnih radova.

Zaključak

Ispitivanje laganim dinamičkim penetrometrom ima niz prednosti kao što su jednostavno i brzo ispitivanje te ekonomska isplativost. U jednom danu se može izvršiti velik broj ispitivanja. U kombinaciji sa drugim istražnim radovima omogućuje potpuniji uvid u geotehničke značajke istraživane lokacije.